Wszelkiego rodzajom urazom towarzyszą zawsze ból i stan zapalny. Na szczęście istnieje szereg leków, które skutecznie pomagają zwalczać te objawy.
Przykładami stosowanych preparatów są:
- kodeina
środek uśmierzający ból (analgetyk)
- kortyzon i pokrewne steroidy
leki przeciwzapalne (antyzapalne) stosowane przy leczeniu artretyzmu

Przy słabszych bólach i stanach zapalnych stosuje się ogólnodostępne niesteroidowe leki przeciwzapalne (ang. NSAID). Popularnymi przedstawicielami tej grupy są:

- aspiryna (kwas acetylosalicylowy)
stosowana od końca XIX wieku; juz ok. 400 r.p.n.e. na zmniejseznie bólu stosowano korę wierzby, której aktywnym składnikiem jest salicyna. Jej hydroliza, a następnie utlenienie prowadzi do otrzymania kwasu salicylowego. Kwas ten ma jeszcze silniejsze działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne od salicyny. Niestety przy częstym stosowaniu jest niebezpieczny dla ścianek żołądka, dlatego by złagodzić to niebezpieczne działanie grupę -OH przekształcono w grupę estrową i w ten sposób na rynek trafił kwas acetylosalicylowy o skuteczności podobnej do kwasu salicylowego, natomiast mniej niebezpieczny dla żołądka.
Należy jednak pamiętać, że już ok. 15 g aspiryny może być dawką śmiertelną dla małego dziecka, a przy dłuższym stosowaniu może wywołać krwawienie żołądka i alergię. Poważniejszy w skutkach jest stan zwany syndromem Reye'a - potencjalnie śmiertelna reakcja obserwowana u dzieci jako powikłanie pogrypowe.

- ibuprofen
zwany przez biegczy długodystansowych "piątym podstawowym składnikiem pożywienia";
sprzedawany pod nazwą Advil, Motril (mieszanina racemiczna) i Nurofen wykazuje podobną skuteczność do aspiryny, w mniejszym stopniu przyczynia się do roztroju żołądka.

- naproksen
stosowany pod nazwą Naprosyn, Aleve ma podobną skuteczność do aspiryny, ale pozostaje aktywny w organizmie 6x dłużej.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne charakteryzują się dość prostą budową cząsteczki, której elementem charakterystycznym jest obecność grupy -COOH w łańcuchu bocznym pierściena aromatycznego.




Zródło: J. McMurry, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000

Tagi: aspiryna ibuprofen kwas acetylosalicylowy naproksen syndromem Reye'a niesteroidowe leki przeciwzapalne