Halogenki alkilowe znane jako CFC: chlorofluoroalkany, były niegdyś stosowane do produkcji aerozoli jako propelenty (gazy wyrzutowe). Najpopularniejsze dwa to: CCl₃F i CCl₂F₂. Powodem, dla których je stosowano jest ich:
- nietoksyczność,
- bierność chemiczna,
- niepalność.
Po opuszczeniu pojemnika gromadzą się w stratosferze, a tam skutecznie przyczyniają się do zubożania warstwy ozonowej (20 - 40 km nad powierzchnią Ziemi), chroniącej Ziemię przed intensywnym promieniowaniem UV. Powoduje ono zwiększenie zachorowań na raka i zaćmę. Nad biegunem północnym zawartość ozonu spada poniżej połowy normy w czasie polarnej wiosny, natomisat jesienią wraca do normalnego poziomu.

Mechanizm niszczenia ozonu przez CFC polega na reakcjach rodnikowych:
1) promieniowanie UV rozrywa wiązanie C-Cl, tworzy się rodnik chlorowy:
CCl₃F → ∙CCl₂F + ∙Cl
2) rodnik chlorowy atakuje cząsteczkę ozonu:
∙Cl + O₃ → O₂ + ClO

Mimo iż CFC zostały wycofane jako propelenty aerozoli, to nadal stosuje się je jako chłodziwa i rozpuszczalniki.




Zródło: J. McMurry, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000



Tagi: halogenki alkilowe dziua ozonowa propelenty UV CFC